Produkcyjne zestawienie komponentów (BOM) jest zestawieniem zapasów niezbędnych do wyprodukowania określonego wyrobu. Efektem procesu produkcji jest podzespół (używany do produkcji innego zapasu) lub wyrób gotowy (przeznaczony do sprzedaży). Zapas może być jednocześnie podzespołem jak i wyrobem gotowym (na przykład część zamienna dla innego zapasu). Zapasy wchodzące w skład BOM-u produkcyjnego są nazywane komponentami.
BOM produkcyjny definiuje niezbędne do produkcji materiały. Zarządzanie zasobami wykorzystywanymi w produkcji odbywa się przy pomocy marszruty.
Produkcyjne zestawienie komponentów (BOM) to lista komponentów niezbędnych do wyprodukowania zapasu nadrzędnego. Lista ta zawiera ich opisy, ilości oraz jednostki miary.
Komponentem BOM-u może być zapas zakupiony (surowiec), wyprodukowany (podzespół) lub inny BOM produkcyjny (nazywany fantomem BOM-u). Podzespoły i fantomy BOM-u mogą składać się z innych podzespołów, fantomów i komponentów zapasu. Strukturę BOM-u pokazano na poniższym rysunku.
Zapas nadrzędny definiowany przez BOM może być wyrobem gotowym do sprzedaży (na przykład rower) lub podzespołem, który zostanie użyty do skompletowania innego zapasu (na przykład przedniego koła). Niektóre zapasy mogą pełnić rolę zarówno wyrobów gotowych jak i podzespołów. Przednie koło może więc stanowić część roweru i być sprzedawane niezależnie jako część zamienna.
BOM produkcyjny nie określa kroków i działań niezbędnych do skompletowania lub przekształcenia komponentów w zapas nadrzędny. Zadania te należą do marszruty. BOM-y wykorzystuje się w tworzeniu zleceń produkcyjnych oraz w planowaniu zapotrzebowania materiałowego (MRP).
Może się wydawać, że BOM-y produkcyjne to proste zagadnienie. Podobnie jednak jak w przypadku innych aspektów procesu produkcyjnego, obsługa BOM-u produkcyjnego wiąże się z trudnościami, takimi jak konieczność śledzenia i dostosowywania zmian technicznych. Wynikiem wprowadzanych modyfikacji może być wystąpienie różnych wersji tego samego BOM-u.
System ERP Microsoft Dynamics 365 Business Central (dawniej Dynamics NAV) oferuje wydajne i kompleksowe funkcjonalności wspierający obsługę BOM-ów produkcyjnych. Należą do nich:
- obsługa wielopoziomowych BOM-ów aż do 50 poziomów w dół;
- obsługa fantomów BOM-u;
- wsparcie zmian technicznych, w tym zmiany wersji;
- funkcja obliczania zapotrzebowania na surowce za pomocą formuł kalkulacji;
- możliwość śledzenia BOM-ów i komponentów w obrębie struktury wyrobu.